 |
'Een koude winteravond in Friesland'
tekst en foto: Cees Tempel
Na
afloop van een congres in Leeuwarden vonden we een klein gezellig restaurant
in de oude binenstad. Buiten was het koud. Er viel natte sneeuw die overal doorheen
woei. Dus hadden we zin in een lekkere warme hap. Op de kaart vonden we 'optuge
boerekoal', in het Nederlands aangekondigd als 'boerenkool anders'.
We kregen een gerecht voorgeschoteld, dat mij in eerste instantie deed denken aan de Zwitserse 'Berner Platte' en de Franse 'Choucroute garnie Alsacienne' oftewel 'Sürkrüt'. Gerechten die overigens niet met boerenkool, maar met zuurkool worden klaargemaakt. Mijn Friese tafelgenoten kenden het gerecht niet in deze vorm en op een vraag van onze kant kregen we als antwoord slechts: 'Een oud familierecept'. Een paar jaar geleden kwam ik vrijwel hetzelfde recept tegen bij Johann Lafer, tv-kok bij het Duitse ZDF: 'Grünkohl und Pinkel'. Zou de famile soms afkomstig zijn uit Oost-Friesland. Hoe dan ook, die avond aten wij lekker en kregen we het heerlijk warm.
Optuge boerekoal
Benodigdheden:
- 1 kg boerenkool of
700 gram gesneden boerenkool - 2 grote uien
- zout
- witte peper
- piment
- 2 à 3 dl. water
- 2 eetlepels reuzel of ander braadvet
- 250 gram casselerrib aan één stuk
- 250 gram zuurkoolspek
- 4 saucijsjes
- 250 gram grove boerenleverworst in natuurdarm (dus niet in plastic)
- 3 eetlepels havermout
- 1 kilo kruimige aardappelen
- grove mosterd
Eventueel de kool van de stelen stropen, goed wassen en snijden. De uien snipperen
en in wat vet in een grote pan aanzetten. De kool met aanhangend water, zout,
versgemalen witte peper en een mespuntje piment aan de uien toevoegen. De rest
van het braadvet er bovenop leggen. Zodra de kool geslonken is, nog wat water
toevoegen. De kool mag niet onderstaan! Daarna de casselerrib, het spek en de
saucijsjes op de kool leggen en het geheel in drie kwartier op een laag vuurtje
gaar koken. Leg er de laatste vijf minuten de leverworst bij om op te warmen.
Haal dan alle vlees uit de pan en houdt dat bijvoorbeeld in een lauwe oven warm.
Voeg de havermout toe en laat het geheel nog een kwartiertje koken. Ondertussen
de geschilde aardappelen met wat zout koken. De boerenkool afgieten en het kookvocht
dat dankzij de diverse vleessoorten een heerlijke bouillon is geworden, opvangen.
Serveer de aardappelen en de kool met het vlees in aparte schalen. Het kookvocht
doet u in een sauskom en voor de liefhebbers doet u er een schaaltje mosterd
bij. Tenslotte zorgt u voor een snijplank en een scherp mes om het vlees eerlijk
te verdelen.
Wat kunnen we erbij drinken?
Wij bestelden een 'kopstoot', een glas jenever met een glas bier ernaast. Kregen we het daarom soms zo warm?
Eet smakelijk.
Cees Tempel
Dit artikel is eerder verschenen in het tijdschrift Traditie,
een uitgave van het Nederlands Centrum voor
Volkscultuur.
Jaargang 6, nummer 4
Winter 2000
© Stichting Toverbal