 |
Een spiegel zonder barsten
Piet Hein presenteert Boerenfatsoen
tekst: Cees en Martijn Tempel
foto: Cees Tempel
Ik ben van het luiaardsgild en van de bedelklerken
Die liever spelen en drinken gaan, dan dat ze zouden werken
Eten en drinken is mijn motief, vrij en vrolijk te leven
Eens vind ik mij een soetelief, om haar weer alles te geven.
Deze tekst is typerend voor de sfeer die neergezet werd door de groep Wè-nun Henk in theater de Speeldoos in Vught. De groep vormde op zondag 18 januari het voorprogramma van dansgroep Piet Hein. Zanger Luc Plompen voerde de aanwezigen door Brabants dreven, zowel aan de noordelijke als de zuidelijke kant van de grens. Dat de sfeer zeer informeel was moge blijken uit het feit dat percussionist Roeland Uitdewillligen na enkele nummers een paar blikjes bier uit zijn zetel tevoorschijn toverde om de dorstige kelen te laven, het publiek met een droge keel achterlatend. Misschien dat de poging om de aanwezigen mee te laten zingen daarom bleef steken in wat onderaards gemurmel.
Toch vormde Wè-nun Henk niet alleen een mooie introductie op het dansprogramma van Piet Hein, ook tekenden de muzikanten voor de overgangen tussen de drie dansstukken die men daarna kreeg voorgeschoteld. Piet Hein startte met een choreografie van Peggy Olislaegers: Aan zee. Het harde leven van de mannen op zee, de berustende vrouwen in de thuishaven en de emoties die bij hen loskomen na het verlies van één van de mannen op zee. De andere choreografie van Peggy Olislaegers, 3-luik, stond geprogrammeerd aan het eind van het optreden. Een choreografie gebaseerd op de schilderijen van onder andere Pieter Brueghel op het thema 'arbeid, liefde en feest', bevat ook regelmatig van die emotionele momenten. En de kreet: 'We gaan een feestje bouwen' levert nog steeds een denderende uitsmijter op. Nederlandse volksdanskunst zonder weerga.
Tussen deze twee oude bekenden in werd de première gedanst van Boerenfatsoen, een choreografie van Guus van Kan op muziek van Gerard Braun, Wim Glorius en Piet Henrard, aangekleed door Pieter van Rooy. Plaats van handeling: een kleine boerengemeenschap eind zestiger jaren in de vorige eeuw. Er wordt hard gewerkt en op zijn tijd feest gevierd. Het huwelijk van een boerenzoon wordt niet bepaald door de liefde, maar waarschijnlijk nog steeds door het aantal raampjes in de stal van de ouders van de toekomstige bruid. Achter ieder raampje staan twee koeien. Tel uit je winst. Toch kan de boerenzoon het niet nalaten er een vriendinnetje op na te houden. Er wordt getrouwd en gefeest, waarbij de jongeman door zijn vriendin wordt uitgedaagd. De bruid vindt het maar niets. De verkeerde vrouw wordt zwanger en enige tijd later toont zij ons in haar eenzame geluk het pasgeboren kind. De bruidegom komt zonder enige emotie langs en de bruid laat het helemaal afweten. Zoals meestal verliest de jonge moeder, want de bruidegom luistert naar het 'boerenfatsoen' en blijft bij zijn vrouw. Wij keken en kijken er nog steeds naar, want dat fatsoen heeft een eeuwig leven en zal dus nooit fatsoenlijk worden. Guus van Kan houdt ons een spiegel voor waar nog steeds geen barst in zit.
Boerenfatsoen, met in de hoofdrollen Irma Barten (bruid), Luc Koyen (bruidegom) en Sibylle Helmer (zwangere vrouw), is een choreografie die weinig of niets te maken heeft met de welbekende Nederlandse folkloristische dans. Daarentegen alles met volkscultuur, traditie en tijdgebonden dans. We worden niet teruggevoerd naar de Ootmarsumse Siepelmarkt of de Jouster boerenbruiloft waar in prachtige oude kostuums een stuk living history wordt opgevoerd. Hier wordt gedanst op muziek van de zestiger jaren, in blauwe overalls en zwart-witte feestkleding, compleet met smalle stropdassen en petticoats. Hoogtepunt vormt de schitterende oude kinderwagen, waarmee de geboorte van een jonge spruit wordt gesuggereerd.
Mede dankzij een aantal nieuwe dansers en danseressen is Piet Hein weer een stapje verder op weg naar een eigen avondvullend programma. In een lang Hemelvaartsweekend gaat de groep samen met choreografen Feri de Geus en Tjitske Broersma aan de slag met het thema Winterfeesten. Ik ben benieuwd.
Deze recensie is eerder verschenen in het tijdschrift Volksdans,
een uitgave van het Landelijk Centrum voor Amateurdans.
23e jaargang nummer 2, mei 2004
© Stichting Toverbal