Beginpagina - Tijdschriftartikelen - Folklore

Dansen in de paleistuin
Gekleurde linten en een rode strik

tekst: Cees Tempel

Het is 30 april 1921 als Ries Garnaat ter gelegenheid van de verjaardag van prinses Juliana vanuit haar woonplaats Delft naar Paleis Noordeinde vertrekt. Met een groep meisjes van haar school gaat ze met de trein naar Den Haag en daarna lopend naar het paleis. Daar zullen ze een lintenspel opvoeren. Ze worden vergezeld door een aantal ouders en hun onderwijzeres.

Mijn schoonmoeder, de nu vijfennegentigjarige mevrouw M.L. Baan Garnaat, zingt het lied nog steeds met veel elan en ongebroken stem. Vol trots kan ze erover vertellen. De dans is haar op school ingestudeerd door juffrouw Zalm. Hoeveel keer er geoefend is weet ze niet meer. Wel herinnert ze zich dat je door de tekst wist welke bewegingen je moest uitvoeren en dat juffrouw Zalm in Den Haag woonde. Waarschijnlijk had ze contacten aan het hof.

Speciaal voor de gelegenheid is er voor de meisjes een jurk van witte voile gemaakt. Maakloon één gulden; voor die tijd een hoop geld. Verder dragen ze witte katoenen kousen, witte linnen schoenen en op het hoofd een grote strik. Aangezien dit toch wel een bijzondere dag is, laat vader Garnaat bij een plaatselijke fotograaf een foto maken van zijn dochter in kostuum.

Voordat het dansen begint, worden de gekleurde linten tijdelijk met een veiligheidsspeld op de jurk vastgezet zodat de meisjes die tijdens het opstellen niet kunnen verliezen. Op een groot kussen hebben ze bloemen bij zich die aan de prinses zullen worden aangeboden. Het optreden wordt bijgewoond door de jarige prinses Juliana en haar ouders koningin Wilhelmina en prins Hendrik.

Het dansen zal plaatsvinden in de paleistuin. Maar het is die dag geweldig warm en het wachten duurt lang. Met enige gêne vertelt mijn schoonmoeder dat een lakei een aantal door de warmte bevangen meisjes weer bijbrengt met water dat met een soeplepel uit een gewone emmer wordt gehaald. De andere meisjes mogen dan ook wat water uit die lepel drinken. En dan wordt er eindelijk toch nog gedanst…

Na afloop van het optreden krijgen alle meisjes een foto van prinses Juliana. De meisjes gaan lopend terug naar het station en bij thuiskomst vertelt Ries vol trots aan haar vader: 'Ze heeft tegen me gesproken'. Vader Garnaat vindt het achteraf echter maar raar dat ze het dansen bij die hitte hebben laten doorgaan. 'Dat was bij koningin Emma nooit gebeurd!'

Bladmuziek Lintendans Dansbeschrijving lintenspel Wanneer er eind 1986 in Dagblad Tubantia een artikeltje over het lintenspel staat, trekt mevrouw Baan de stoute schoenen aan en vraagt een kopie van de dansbeschrijving aan. Helaas is die door een kleine kopieerfout niet geheel compleet. Desondanks krijgen we een duidelijk beeld. De dans wordt uitgevoerd door 8 of 16 meisjes die met een rood, wit, blauw of oranje lint tegenover elkaar staan. De linten zijn ongeveer twee meter lang. Door de linten afwisselend hoog en laag te houden en er onder door te dansen ontstaat er na verloop van tijd een vlechtwerkje. De dans is ondanks het ontbreken van de boom een variant op de traditionele meiboomdans en het dansen ervan op 30 april natuurlijk zeer toepasselijk. Bron: Lintenspel, bewerkt door M. Dijkstra-Lauterbach, uitgave CJV (YWCA), z.pl. z.j. Indien iemand de dansbeschrijving met de ontbrekende pagina’s 8 en 9 kan completeren, wordt deze t.z.t. op internet gezet. Reacties:

Dit artikel is eerder verschenen in het tijdschrift Volksdans,
een uitgave van het Landelijk Centrum voor Amateurdans.
24de jaargang nummer 2, mei 2005

 

De oproep uit 2005 heeft succes gehad. Dankzij de medewerking van Ellen Douma uit Oosterend op Texel zijn de ontbrekende pagina’s boven tafel gekomen. Tijdens de grote manifestatie Oosterend Prensent 2008 werd op vrijdag 2 augustus Het oude lintenspel door kinderen uit de Mulderstraat, ’t Robbepad, de Botterstraat en ’t Hof weer opgevoerd. Ellen bedankt! De volledige versie van het Lintenspel (PDF: 703KB)

---

© Stichting Toverbal