Stichting Toverbal  

De pannegies van het duo Ies en Gies

Foto van Lamsgies, Varkensgies en RundergiesDe Ginkelse Heide aan de zuidrand van de Veluwe werd begin vorige eeuw onveilig gemaakt door landlopers en ander gespuis. Zo kwamen Ies en Gies, twee vrolijke snuiters langs een boerderij waar de boerin na het broodbakken de achtergebleven warmte in het bakhuis benutte om een heerlijke stoofschotel klaar te maken. De lekkere geuren trokken de aandacht van beide zwervers. Ze wisten dat bedelen niet zou helpen, dus werd er een list bedacht.

Ies zou er voor zorgen dat de stier uit de stal werd losgelaten en zou dan hard roepen 'de stier is los, de stier is los'. Natuurlijk zou er paniek uitbreken, waardoor Gies in de gelegenheid kwam om de vleespot uit het bakhuis te stelen. Zo gezegd, zo gedaan. Onder een grote vliegden aten de beide heren zich de buik rond en vielen daarna met de lege pan tussen zich in voldaan in slaap. En zo werden ze gevonden door de boerin die ze met die lege pan om de oren sloeg. Het duo nam de benen en kwam nooit meer op de heide terug. Vleesstoofpotten heten sinds die tijd op de Veluwe 'Pannegies'.

Dit spannende verhaal over de herkomst van het woord Pannegies doet al sinds jaar en dag de ronde. In het Veluws dialect is de betekenis van pannegie gewoon het verkleinwoord van pan. Wij bieden u drie pannegies, te weten lamsgies, varkensgies en rundergies.

Lamsgies

Benodigdheden:

De uien schoonmaken en grof snipperen. Zet ze in de helft van de boter in een stevige braadpan even aan en laat ze daarna in tien minuten op een laag pitje glazig worden. Haal de ui uit de pan. Snijd het vlees in kleine dobbelsteentjes. Bak dit op een hoog vuur in de rest van de boter rondom bruin. Zet het vuur lager. Doe de ui terug in de pan. Voeg er de kruiden, wat zout, peper en nootmuskaat toe. Roer de bloem er door en laat die even kleuren. Voeg er dan al roerend de kalfsfond aan toe. Het geheel moet licht gebonden zijn. Eventueel kunt u nog wat water toevoegen. Laat de stoofschotel nu op het allerlaagste pitje met het deksel op de pan in anderhalf uur langzaam gaar worden. Voor het serveren de koffieroom toevoegen en niet meer aan de kook brengen.

Varkensgies

Benodigdheden:

De uien grof snipperen en in de helft van de boter in een braadpan even aanzetten en daarna in tien minuten zachtjes fruiten. Haal de ui uit de pan. Snijd het vlees in kleine blokjes en bak het op een hoog vuur in de rest van de boter mooi bruin. Zet het vuur lager en voeg de ui, de kruiden, zout en peper toe. Roer de bloem erdoor en laat die wat kleuren. Voeg dan al roerend de fond en eventueel wat water toe, zodat een licht gebonden ragoût ontstaat. Laat het geheel anderhalf uur met het deksel op de pan op een heel laag pitje sudderen tot het vlees gaar is. Voor het serveren de koffieroom er door roeren en niet meer laten koken.

Rundergies

Benodigdheden:

De uien grof snipperen. In de helft van de boter in een braadpan even laten kleuren en dan op een laag vuurtje in tien minuten glazig laten worden. Haal de ui uit de pan. Snijd het vlees in mooie dobbelsteentjes en bak ze in de overige goed verhitte boter rondom mooi bruin. Zet het vuur weer lager. Voeg wat zout en peper, de tomatenpuree en de bloem toe. Roer er de kalfsfond en eventueel wat water door tot alles licht gebonden is. Het laurierblaadje en de kruidnagel toevoegen en laat het geheel met het deksel op de pan in tweeëneenhalf uur gaar worden. Voor het serveren de koffieroom erdoor roeren en niet meer aan de kook brengen.

Serveer de schotels afzonderlijk of bij veel bezoek alle drie met gekookte aardappels, gekookte prei en mooie rode stoofpeertjes.

Wat kunnen we erbij drinken?

Traditioneel een glas boerenkarnemelk, maar wij kozen voor een koele rosé uit de Franse Provence.

Eet smakelijk!

Cees Tempel



© Stichting Toverbal